عکاسی خبری، تنها شاخه ای از هنر است که واقعی و دست نخورده باقی مانده است. چرا؟ مگر بقیه دچارِ تغییرات شدند؟
کم و بیش بله اما چیزی که قضیه عکس های خبری را از سایرِ شاخه ها جدا می کند، رئال بودن و بدونِ افکت و تغییر بودنِ آن است.
حتی خیلی از اساتید این حوزه اعتقاد دارند نباید به اندازه اصلاحِ نورِ عکس، به عکسِ خبری دست زد و باید عینِ همان بکر بودن را ثبت کرد و به مخاطب نشان داد.
اما فتوژورنالیست دقیقا چیست و چه کسی نیاز به آموزش عکاسی خبری دارد؟ مثلِ همیشه با اکستون استودیو خودتان همراه باشید.
عکاسی خبری چیست؟
- تعریفِ اولِ فتوژورنالیست: عکس خبری یعنی روایتِ بدونِ قضاوت از یک صحنه.
حالا این صحنه می تواند میدانِ جنگ باشد، در کنارِ زمین فوتبال و وقایعِ ورزشی باشد، در افتتاحیه فستیوال ها و جشنواره ها باشد، یا لحظه ای باشد که شما خیلی اتفاقی یک حادثه را می بینید و مثلِ یک پاپاراتزی مخفیانه شروع به عکاسی و فیلمبرداری از آن می کنید.
- تعریف دومِ فتوژورنالیست: عکسِ خبری یعنی ثبت کردنِ آن چه اتفاق افتاده، بدونِ ذره ای تغییر، اغراق یا هدایت کردنِ ذهنِ مخاطب به آن سمتی که عکاس دلش می خواهد.
عکاسی خبری معروف است به پر اضطراب بودن کار و بداهگی شخصیتِ عکاس.
فیلمِ (پنجره عقبی) از هیچکاک را دیده اید؟ فیلمی که در آن شخصیت اولش یک عکاس خبری است و وقتی خانه نشین می شود با دوربینش شروع به دید زدنِ پنجره همسایه ها می کند. در همین حین هم متوجه یک قتلِ وحشتناک می شود.
پس یک عکاس خبری حتی در حالتِ بازنشستگی هم با سوژه های غیر طبیعی مواجه است!
تاریخچه کوتاهی از عکاسی خبری
عکس خبری از اولین ژانر های عکاسی بود که بعد از اختراعِ دوربین در جهان تبدیل به یک رشته مهم شد.
اخبار، همیشه مهمترین رکنِ زندگی ما بودند و این روز ها هم به واسطه دوربین های موبایل، بیشترین میزانِ حجمِ پخشِ اخبار را داریم. اما عکس های فتوژورنالیستی یا خبری زمانی به شهرت رسید که بشر در قرنِ 19 ، تراژیک ترین صحنه ها را با شروعِ جنگ جهانی اول به چشمِ خود دید.
اولین تصاویری که عامه پسند بودند و قابلیت چاپ در مجلات را داشتند، عکس هایی از سربازانِ انگلیسی در میدان جنگ، توپخانه های روسی در لهستان، اعضای گردانی که پیامِ مهمی از مافوق خود دریافت کرده بودند و به طورِ کلی هر تصویرِ واقعگرایانه و دراماتیکی که آثارِ این جنگ را روایت می کرد بود.
پاپاراتزی کیست و چرا عکاسی خبری می کند؟
در ایتالیا، به پشه های سمجی که هیچ وقت دست بردار نیستند، می گویند پاپاراتزی.
ما رواجِ این اصطلاح را به به فیلمِ (زندگی شیرین) و اکرانش در سالِ 1960 مدیون هستیم. این فیلم روایت گرِ یک روزنامه نگار مجلات زرد است که واردِ زندگیِ خصوصی افراد سرشناس می شود و از وقایعِ مهم روزمره آن ها عکس و فیلم تهیه می کند و بعد به مجلات می فروشد.
کارگردان، اسمِ این شخصیت را در فیلم پاپاراتزو گذاشته است (مفرد مذکرش در ایتالیایی) که استعاره ای از همان پشه های سمج است. پس زندگی پاپاراتزی ها، در شکار کردنِ لحظه های مهمِ افرادِ شناخته شده و در اختیارِ ژورنال ها گذاشتن خلاصه می شود.
یک پاپاراتزی واقعا شغلِ سختی دارد چون همیشه باید در موقعیت هایی حاضر باشد که یک فردِ مشهور از حضورش در آن جا به هیچکسِ دیگری اطلاع نداده است!
با ژانر های عکاسی خبری بیشتر آشنا شوید
عکاسی خبری زیر شاخه های جالبی دارد که یک عکاس با توجه به علایقش به آن جذب می شود. برای مثال:
• عکس خبری اسپرت
- این ژانر از داغ ترین شاخه های عکاسی خبری محسوب می شود.
دلیلش این است که تقریبا همه انسان ها حداقل از یک رشته ورزشی خوششان می آید و پیگیر اخبارش هستند.
ما مشهور ترین عکسان خبری ورزشی را در کنارِ زمین های فوتبال دیده ایم. هنرمندانی که در گوشه و کنارِ مستطیل سبز ایستاده اند تا هر کدام بهترین زاویه را ثبت کنند.
اهی پیش می آید که صدها عکاس خبری به طورِ همزمان در حالِ فعالیت هستند ولی از بینِ آن ها فقط یک نفر است که می تواند قشنگ ترین صحنه از بوسه زدنِ مسی بر جامِ جهانی را شکار کند.
• عکاسی خبری مستند
- این شاخه معمولا به عنوانِ عکس های خبری شهری هم مشهور هستند.
ما در طولِ روز و هنگامِ راه رفتن در جامعه، هم با صحنه های تراژیک و هم با لحظه های کمدی و خوب مواجه می شویم.
مثلا عکاسی از شرایطِ کودکان کار از همان صحنه های جانکاه است که عکاسانِ شهریِ خبری ثبت می کنند.
از طرفی وقوعِ حوادثِ غیر قابلِ پیشبینی مثلِ سیل، زلزله، آتش سوزی یا تجمعاتِ مدنی و هر چیزی که ژورنال پسند باشد و خبری به مخاطب بدهد، اصلی ترین سوژه ها برای یک عکاس خبری در ژانرِ مستند و شهری است.
• عکس خبری از حیات وحش
- دنیایِ حیوانات از غیر قابلِ پیشبینی ترین و معصوم ترین عالم های عکاسی است.
ما ثبتِ لحظات ناب را توسطِ عکاسان حیات وحش، کم ندیده ایم. مثلِ اولین تصویرِ پرتره از پیروز، پسرِ ایران که با لبخندِ زیبا و چشم های کنجکاوش به یک زنبور خیره بود.
حیوانات، همان قدر که می توانند سوژه های لطیفی باشند همان قدر هم می توانند عکاسان را دوست نداشته باشند البته اگر عکاس ایمنی را رعایت نکند و زیادی به سوژه نزدیک بشود.
آرش عاشورنیا را چقدر می شناسید؟
عاشورنیا از بین المللی ترین عکاسانِ خبری ایران محسوب می شد. او از ابتدا کارش را با فعالیت در زمینه عکاسی تبلیغاتی آغاز کرد اما روحِ ماجراجویش هیچ وقت به این حد قانع نبود و خیلی زود به عکاسی خبری معروف شد و وبسایت کسوف را تاسیس کرد.
در حقیقت اگر عاشورنیا نبود، ما هیچ تصورِ ماندگاری از جنبش ها و اعتراضاتِ سال 88 نداشتیم، جذاب ترین پرتره های سیمین بهبهانی، محمد رضا شجریان، ابتهاج و … را نمی دیدیم و خیلی از نمایشگاه های مهم برگزار نمی شد.
در سالِ 2006 سازمان آزادی مطبوعات و حمایت از خبرنگاران در فرانسه، جایزه گزارشگر بدون مرز را به او تقدیم کردند.
متاسفانه آرش در مهرِ 1401 به علتِ ایست قلبی دنیای ما را از زیبایی، شرافتِ نگاه و عکس هایی که می توانست بگیرد، محروم کرد.
در دانشگاه می توان گرایش عکاسی خبری خواند؟
شما می توانید از طریقِ کنکورِ هنر در مقاطعِ کارشناسی و ارشد، در دانشگاه تهران، اصفهان، نیشابور، سمنان و دانشگاه هنر، رشته عکاسی بخوانید.
در ضمن می توان حتی بدونِ کنکور و در دانشگاه های علمی کاربردی، رشته عکاسی را انتخاب کرد؛ اما باید بدانید که به طورِ تخصصی نمی توان گرایش خبری را انتخاب کرد. یعنی شما علمِ آکادمیک را یاد می گیرد و بعد از آن با توجه به علاقتان، در یکی از گرایش ها بیشتر مشغول به کار می شوید.
حالا محلِ کارتان می تواند دفاتر مجلات و شرکت های دولتی یا خصوصی باشد، یا به صورتِ شخصی و بدونِ وابستگی به ارگانی خاص، عکاسی کنید و بعد به فروشش بگذارید.
وقت سوال جنجالی آخر مقاله است؛ شما هم تا به حال پاپاراتزی بازی درآورده اید؟!
